Je hebt vegetarische hamburgers zonder ham, vegetarisch gehakt op basis van soja of schnitzels die gemaakt zijn van melk. Maar daar hebben we het hier niet over. Met nep vlees bedoelen we vlees dat gemaakt is in een laboratorium door wetenschappers. Niet door varkens, koeien of kippen. Is dit vlees vegetarisch of niet? Helaas is deze vraag niet met een simpel “ja” of “nee” te beantwoorden.
Hoezo nep vlees?
Het is mogelijk om stamcellen van dierlijk weefsel te laten “groeien” in een laboratorium onder gecontroleerde omstandigheden. Door spiercellen uit weefsel te scheiden van de vetcellen ontstaan er myotubes. Door deze in dunne laagjes op elkaar te stapelen ontstaat er mager vlees. Bij laboratorium rundvlees wordt hiervoor nog dierlijk serum gebruikt wat van een foetus afkomstig is, bij varkensvlees is dit serum niet meer nodig. De bouwstenen van nep vlees komen voort uit dieren, met als resultaat een “vleesproduct” met dezelfde eigenschappen als dierlijk vlees. Zonder serum is het niet meer nodig om dieren te doden om deze producten te maken.
De biologische benadering
Biologisch gezien is nep vlees uit een laboratorium vegetarisch zolang er geen dieren gedood zijn bij de productie van de eerste cellen. Dat is nog niet mogelijk met rundvlees, met varkensvlees kan het wel. Daarmee zou je (na verdere ontwikkeling) een echt hamlapje op je bord kunnen krijgen dat strikt genomen vegetarisch is. Nu is dit nog veel te duur en eerlijk gezegd smaakt het ook nog lang niet naar echt vlees, maar dat zal ongetwijfeld gaan veranderen. Het zal overigens niet veganistisch zijn omdat er dierlijke cellen aan de oorsprong liggen.
De ecologische benadering
De vleesindustrie verbruikt enorm veel grondstoffen. Dieren hebben land nodig, voeding dat ook weer verbouwd moet worden op meer land etc. De ecologische voetafdruk om slachtvee te laten groeien is enorm. We kunnen nog niet met zekerheid zeggen hoeveel grondstoffen er nodig zijn voor laboratorium vlees, maar op termijn zal dit waarschijnlijk minder impact hebben op het milieu. Nep vlees bestaat nog steeds uit dezelfde cellen als dierlijk vlees, dus er zullen grondstoffen nodig zijn. Alleen kunnen deze grondstoffen veel efficiënter worden ingezet. Nep vlees eten zal waarschijnlijk beter zijn voor het milieu in vergelijking met dierlijk vlees eten.
De ethische benadering
Hier lopen de meningen uiteen. We komen nu op het terrein van persoonlijke overtuiging, geen harde feiten dus. Wanneer je uitgaat van dierenwelzijn is nep vlees een ethisch verantwoord alternatief voor veeteelt. Maar je eet nog steeds een product dat technisch gezien wel een dierlijke samenstelling heeft. Een kipnugget lijkt niet op een kip, maar is toch geen vegetarisch product, om maar een voorbeeld te noemen. Zelfs Peta, een dierenwelzijn organisatie die een strikt veganistische leefstijl nastreeft, is zelf bezig met de ontwikkeling van laboratorium vlees. Dit dient als alternatief voor de bio-industrie en als tussenoplossing naar een veganistische leefstijl. Naast de vegetariërs die met kerst smachten naar een lamsrack, zijn er ook vegetariërs die met afschuw kijken naar een sparerib met vlees aan een bot. Er is dus geen eenduidig antwoord. De technologie van nep vlees uit het laboratorium zal nog verder ontwikkeld worden. Heb jij interesse in een hamburger of biefstuk van een petrischaaltje?