Er wordt deze dagen veel gezegd en geschreven over suiker. Met name de wat minder bekende suikers en de suikervervangers zijn hip. Maar zijn deze alternatieven wel allemaal zo gezond als beweerd wordt?
Ik zal in dit artikel proberen enige duidelijkheid te verschaffen over welke van de vele variaties wel en welke niet als gezond worden beschouwd.
Goed en slecht
Waarom is suiker nou eigenlijk zo ongezond? Suiker jaagt je bloedsuikerspiegel op en hoe vaker dat gebeurt, hoe zwaarder het wordt voor je lichaam om je bloedsuikerspiegel weer te stabiliseren. Overmatig suikergebruik staat vaak aan de basis van hart en vaatziektes en kanker (suiker is ook brandstof voor kanker en laat deze dus sneller groeien). Suiker zorgt ook voor veroudering van je lichaam en is erg slecht voor je darmen. Het laat candida schimmels bijvoorbeeld groeien. Een kwaal waar ontzettend veel mensen last van hebben. Vaak wordt (onterecht) gedacht, dat je energie uit suiker kunt halen. Dit is echter maar tijdelijk bij de geraffineerde suikers en wordt later terugbetaald in de vorm van een futloze dip. Het gebruik van suiker ten opzichte van vroeger is gigantisch toegenomen. Waar we vroeger jaarlijks nog 4,5 kilogram per persoon gebruikten, is dat tegenwoordig al snel zo’n 40 kilogram! Mede doordat we nu veel bewerkt voedsel eten, waar suiker (vaak onnodig) aan wordt toegevoegd. Zou deze explosieve stijging misschien iets met de stijging van ziektes te maken hebben?
Suiker is tegelijkertijd ook erg belangrijk voor je lichaam om te kunnen functioneren. Natuurlijke suikers zoals kokosbloesemsuiker of honing zijn ongeraffineerd en bevatten enorm veel voedingstoffen als vitamines en mineralen. Dit soort suikers geven je lichaam de nodige energie, maar zorgen voor veel minder hoge pieken in je bloedsuikerspiegel, een veel betere keuze dus, dan de ‘lege’ geraffineerde suikers, al moet je ook deze met mate gebruiken.
De glycemische index
Wat bepaalde voeding met je bloedsuikerspiegel doet, wordt gemeten aan de hand van de glycemische index. Deze glycemische index (ook GI genoemd) is een numerieke index, die koolhydraten op basis van hun mate van glycemische respons (d.w.z. de omzetting in glucose in het menselijk lichaam) rangschikt. De glycemische index gebruikt een schaal van 0 tot 100, waarbij hogere waarden aan voedingsmiddelen worden toegewezen, die een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel veroorzaken. Pure glucose dient als een referentiepunt, en krijgt een glycemische index (GI) van 100. Glycemische index waarden worden experimenteel bepaald, door proefpersonen een vastgestelde hoeveelheid voeding (na een nacht vasten) te geven, om vervolgens monsters van hun bloed op specifieke tijdsintervallen te meten. Het vroegst bekende werk aan de glycemische index werd gedaan door Dr. David Jenkins en medewerkers in het St. Michael’s Hospital in Toronto, Canada. Meer recent is een poging om de glycemische index uit te breiden gedaan door Jennie Brand-Miller en haar medewerkers van de Human Nutrition Unit van de Universiteit van Sydney in Australië. De glycemische index levert een aantal verrassingen op.
Voedingsdeskundigen geloofde aanvankelijk, dat alle enkelvoudige suikers snel verteren en een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel veroorzaken en dat het tegenovergestelde gold voor “complexe koolhydraten”. Maar dat is niet altijd het geval. Hoewel veel zoet en suikerhoudende voedingsmiddelen een hoge GI scoren, hebben sommige zetmeelrijke voedingsmiddelen zoals aardappelen of wit brood een zelfs hogere score dan honing of tafelsuiker (sucrose)! (bron: nutritiondata.self.com). GI waarden van onder de 55 worden als laag beschouwd en boven de 70 als hoog.
De vele variaties van suiker
Er zijn dus vele variaties van suiker, de een bekender dan de andere. Van de bekende witte suiker tot de in opkomst zijnde “gezondere”suikers als kokosbloesem- en palmsuiker. Laten we ze eens een voor een onder de loep nemen.
Witte suiker
Dit is waarschijnlijk wereldwijd de bekendste en meest gebruikte van allen. Het wordt gewonnen uit suikerbieten of suikerriet en wordt geraffineerd ( een schoonmaak proces), waarna het zijn witte kleur verkrijgt. Het nadeel hiervan is, dat alle vitaminen en mineralen verdwenen zijn en juist deze stoffen zijn belangrijk voor je lichaam, om de suiker goed te verwerken. Om dit te compenseren, gaat het deze stoffen als het ware nu van je lichaam “roven”, om het alsnog goed te kunnen verwerken. Zoals eerder gezegd staat deze suiker aan de basis van veel hart- en vaatziekten en is het een brandstof voor kanker. Op de GI scoort het 70 en is dus een grote aanjager van de bloedsuikerspiegel. Mocht je deze suiker nog altijd gebruiken, is het dus aan te raden om hier onmiddellijk mee te stoppen en over te stappen op minder ongezonde alternatieven.
Rietsuiker
Dit brengt ons bij rietsuiker. Veel mensen denken onterecht, dat rietsuiker ten opzichte van witte suiker, wel gezond is. Het is echter zo, dat rietsuiker eigenlijk precies hetzelfde is, behalve dan de kleur. Nu kan je ook wel biologische rauwe rietsuiker kopen. Hierin zitten nog wel wat vitaminen en mineralen bewaard, maar de hoeveelheid hiervan is te verwaarlozen en weegt daarom dus ook niet op tegen de slechte eigenschappen van suiker. Dus ook hiervoor geldt, het liefst niet gebruiken!
Basterdsuiker
Basterd- of bastaardsuiker is niets anders dan witte suiker,waar melasse of karamel aan zijn toegevoegd, om zo zijn donkere kleur te krijgen. Hier kunnen we verder dus heel kort over zijn, gewoon vermijden.
Palmsuiker
Veel mensen denken, dat palmsuiker hetzelfde is als kokosbloesemsuiker, de twee worden dan ook vaak ten onrechte door elkaar gehaald. De waarheid is echter, dat er wel degelijk verschil in zit. Palmsuiker wordt gewonnen uit de bloeistengel van een aantal specifieke palmbomen, zoals de dadelpalm, sagopalm en arengapalm. Het sap wat dit oplevert, wordt ingekookt of ingedampt, wat uiteindelijk de donkere suiker oplevert. Het indampen is een methode, waarbij meer goede voedingsstoffen als vitaminen, mineralen en antioxidanten, bewaard blijven. Palmsuiker heeft een GI van 30-35 en is dus wat de bloedsuikerspiegel betreft een stuk veiliger om te gebruiken. Palmsuiker is vrijwel onbewerkt, maar nog altijd dus wel een beetje. Af en toe gebruiken kan geen kwaad, maar doe het met mate!
Kokosbloesemsuiker
Deze suiker wordt gewonnen uit de bloesem van de kokospalm (dit is dus het verschil met palmsuiker). Het sap wordt ingedikt en bij dit proces blijven vrijwel alle voedingsstoffen (vitaminen, mineralen en antioxidanten) behouden, in de suiker die overblijft. Kokosbloesemsuiker zit vol met antioxidanten ( ter vergelijking, meer dan kiwi’s zelfs!) en dus enorm gezond. Deze suiker geeft je een boost, zonder het beruchte dipje als gevolg. De GI van kokosbloesemsuiker is 30-35 en dus prima. Van alle suikers, is dit naar mijn menig de minst ongezonde en dus beste keuze, mits je er wel op let de biologische en onbewerkte versie, zonder toevoegingen (let op de ingrediënten) te kopen. Maar zelfs voor dit product geldt, dat het suiker blijft met als verschil, dat de vele gezonde voedingsstoffen, die het bevat, de moeite waard zijn!
Suiker vervangende zoetstoffen
Dan wil ik het nog kort even over andere zoetstoffen hebben, die vaak als vervanger van suiker gebruikt worden. Over de chemische stoffen zoals aspartaam, heb ik in dit blogbericht al geschreven. Die zou je niet moeten gebruiken. Maar naast deze chemische stoffen, zijn er natuurlijk nog natuurlijke producten, die we als zoetmakers kunnen gebruiken.
Agave-siroop
Agave-siroop wordt gewonnen uit de agaveplant, een soort cactus die in de Amerikaanse continenten voorkomt, meest in Mexico. Veel mensen denken onterecht, dat de siroop een natuurlijk product is, aangezien het uit een plant gewonnen wordt. Niets is echter minder waar. De nectar die uit de plant gewonnen wordt, wordt door middel van verhitting omgezet in de stroperige siroop, waardoor alle voedingsstoffen verloren gaan. Wat overblijft is een product wat eigenlijk net zo ongezond als suiker is. De lage GI en het feit, dat het als biologisch verkocht mag (er worden immers geen chemicaliën aan toegevoegd) zijn dus misleidend.
Ahorn-siroop
Deze siroop wordt gemaakt van het sap van de esdoorn. In zijn pure vorm heeft het een GI van 54, wat dus nog net als gemiddeld zou kunnen worden beschouwd. Het bevat tal van goede stoffen, die enorm gezond voor je zijn. Om deze reden zou ik dan ook willen zeggen, dat je ahorn siroop van tijd tot tijd, best gebruiken kan. Maar zoals met alles, met mate dus.
Honing
In honing zitten enorm veel goede stoffen (o.a. antioxidanten) en is dus in biologische vorm wel gezond te noemen. Deze is namelijk onbewerkt en koudgeslagen (onverhit), waardoor alle voedingstoffen bewaard blijven. Maar het heeft door het hoge gehalte fructose, echter een hoge GI van 70 en zorgt dus voor grote schommelingen van de bloedsuikerspiegel. Om dus honing altijd als vervanger van suiker te gebruiken is niet aan te raden. Als je gezond bent en een gebalanceerd dieet hebt, kun je gerust honing gebruiken, maar ook hiervoor geldt dus weer, met mate!
Stevia
Over stevia zijn de meningen verdeeld. In de natuurlijke vorm is stevia veilig te gebruiken en gezond, maar die vorm vind je vrijwel niet. Wil je stevia gebruiken, koop dan alleen de meest natuurlijke vormen bij de natuurwinkel. Lees meer over stevia in dit artikel
Lucuma poeder
Lucuma is een 100% natuurlijk en onbewerkt superfood dat barst van de gezonde stoffen. Zelfs mensen met diabetes kunnen deze zoetstof veilig gebruiken. Het smaakt een beetje als Ahorn siroop en je hoeft er maar weinig van te gebruiken. Lucuma poeder bevat o.a. verschillende soorten vitamine B, vitamine C, caroteen, calcium en fosfor. Lucuma scoort laag op de glycemische index, waardoor je dus geen last van schommelingen in je bloedsuiker zult krijgen.
Glucose fructose siroop
Nog een gevaarlijke vorm van zoetstof is glucose fructose siroop, wat door de voedingsindustrie gebruikt wordt in veel bewerkt voedsel. Het is namelijk veel goedkoper dan suiker en verlengt de houdbaarheidsdatum van producten. Lees er hier meer over.
Conclusie
Er zijn dus nogal wat opties om je eten en drinken zoeter te maken. Persoonlijk denk ik, dat voor alle zoetmakers geldt, dat je ze altijd met mate moet gebruiken. Een ding is zeker, suiker is verslavend. Het is dan ook verstandig om suiker helemaal uit je dieet te schrappen, na verloop van tijd mis je het niet eens meer. En wat betreft de minder ongezonde zoetmakers, die kun je van tijd tot tijd met een gerust hart gebruiken!
Wil jij graag stoppen met suiker?
Dan is de online cursus Natuurlijk Suikervrij absoluut een aanrader!
Al bijna 5 jaar helpt Eva mensen om suikervrij te gaan leven middels de online cursus Natuurlijk Suikervrij. Al meer dan 9.000 mensen gingen je voor en ervaren de vele voordelen van suikervrij leven.
Klik hier voor de cursus van Eva
Deel dit bericht zoveel mogelijk, om mensen op de gevaren van suiker te wijzen! Heb je vragen of opmerkingen, reageer dan op dit bericht!
Tot slot wil ik graag nog een aantal filmpjes met je delen, die de gevaren van suiker nog eens benadrukken:
