Veel mensen, die het einde van hun leven naderen, kijken terug op hun leven en hebben over uiteenlopende zaken spijt. Spijt dat ze iets wel hebben gedaan, maar ook bepaalde zaken juist niet hebben gedaan. De Australische Bronnie Ware werkte jarenlang als verpleegkundige in de palliatieve zorg (zorg gericht op verzachting of verlichting, meestal toegepast als genezing niet meer mogelijk is) en werkte veel met patiënten, die thuis op hun sterfbed lagen. Ze verbleef gemiddeld 3 tot 12 weken met deze mensen. Zo kwam ze tot de ontdekking, dat wanneer deze mensen
gevraagd werd, waar ze in hun leven spijt van hadden, vaak dezelfde onderwerpen naar voren kwamen. Ze schreef hierover een boek genaamd “The Top Five Regrets of the Dying – A Life Transformed by the Dearly Departing”. Leef nu en voorkom spijt!
Voorkom spijt
Hieronder een korte samenvatting van dit boek, die zijn op haar blog Regrets of the dying zette:
Mensen groeien veel als ze worden geconfronteerd met hun eigen sterfelijkheid. Ik heb geleerd nooit de capaciteit van iemand voor groei te onderschatten. Sommige veranderingen waren fenomenaal. Ieder ervoer een scala aan emoties, zoals verwacht ontkenning, angst, woede, wroeging, meer ontkenning en uiteindelijk acceptatie. Elke patiënt vond rust voordat ze vertrokken,
ieder van hen. Wanneer ondervraagd over enig spijt dat ze hadden of wat ze anders zouden doen, doken steeds gemeenschappelijke thema’s op. Hier zijn de meest voorkomende vijf:
1. Ik wou dat ik de moed had, om een leven trouw aan mezelf te leiden, niet het leven dat anderen van mij verwachtten. Dit was de meest voorkomende spijt van allemaal. Als mensen beseffen dat hun leven bijna voorbij is en er helder op terug kijken, is het gemakkelijk om te zien hoe veel dromen onvervuld zijn gebleven. De meeste mensen hadden zelfs de helft van hun dromen niet
gerealiseerd en moest sterven wetende dat dit was te wijten aan keuzes die ze wel of niet gemaakt hadden. Het is zeer belangrijk om te proberen, tenminste een deel van je dromen te realiseren. Vanaf het moment, dat je je gezondheid verliest, is het te laat. Gezondheid brengt een vrijheid met zich mee, waarvan weinig het zich realiseren, totdat ze het niet meer hebben.
2. Ik wou dat ik niet zo hard gewerkt had. Deze kwam van alle mannelijke patiënten, die ik verpleegd heb. Ze misten de jeugd van hun kinderen en het gezelschap van hun partner. Ook vrouwen hadden dit soort spijt. Maar de meeste waren van een oudere generatie, dus veel van de vrouwelijke patiënten waren geen kostwinners geweest. Alle mannen die ik verpleegd heb, betreurde het diep zo veel tijd van hun leven aan de loopband van een baan uitgegeven te hebben. Door de vereenvoudiging van je levensstijl en het maken van bewuste keuzes gaandeweg, is het mogelijk om het inkomen dat je denkt nodig te hebben, juist niet nodig te hebben. En door meer ruimte in je leven te creëren, word je gelukkiger en sta je meer open voor nieuwe kansen, die geschikter zijn voor je
nieuwe levensstijl.
3. Ik wou dat ik de moed om mijn gevoelens te uiten. Veel mensen onderdrukten hun gevoelens om vrede met anderen te houden. Als gevolg daarvan namen zij genoegen met een middelmatige
bestaan en zijn ze nooit geworden, wie ze werkelijk hadden kunnen zijn. Veel van hen ontwikkelde ziekten, gerelateerd aan de bitterheid en wrok, die ze hier om hadden. We kunnen geen controle hebben over de reacties van anderen. Hoewel mensen aanvankelijk misschien reageren, wanneer je leeft zoals je bent , zal het uiteindelijk de relatie naar een heel nieuw en gezonder niveau
dragen. Of zal het deze ongezonde relatie uit je leven verwijderen. Hoe dan ook, win je.
4. Ik wou dat ik in contact gebleven met mijn vrienden. Vaak waren ze zich niet bewust van de volledige voordelen van oude vrienden, totdat hun stervende weken aanbraken en het niet
altijd mogelijk was om ze op te sporen. Velen waren zo verstrikt in hun eigen leven geraakt, dat ze gouden vriendschappen hadden laten schieten door de jaren heen. Er was veel
diepe spijt over het niet geven van tijd en moeite, die deze vriendschappen verdienden. Iedereen mist zijn vrienden wanneer je sterft. Het is gebruikelijk dat iemand in een drukke
levensstijl, vriendschappen laat schieten. Maar als je wordt geconfronteerd met de naderende dood, vallen de fysieke details van het leven weg. Mensen willen hun financiële
zaken op orde krijgen, indien mogelijk. Maar het is niet geld of status, dat een ware betekenis voor hen heeft. Ze willen dingen meer voor de mensen, die ze liefhebben op orde
te krijgen. Ze zijn echter meestal te ziek en te moe om deze taak te beheren. Uiteindelijk komt het allemaal neer op liefde en relaties. Dat is het enige, dat overblijft in de laatste
weken, liefde en relaties.
5. Ik wou dat ik mezelf gelukkiger had laten zijn. Dit is verrassend genoeg een veel voorkomende. Velen wisten niet, tot het einde daar was, dat geluk een keuze is. Ze waren blijven steken in oude patronen en gewoonten. Het zogenaamde ‘comfort’ van vertrouwdheid vloeide in hun emoties, evenals in hun fysieke leven. Angst voor verandering liet ze doen alsof ze tevreden waren, zowel aan hunzelf als aan anderen. Maar diep van binnen verlangden ze er naar om goed te lachen en gek te doen in hun leven. Wanneer je op je sterfbed, is wat anderen van je denken, niet belangrijk. Hoe geweldig zou het zijn om dit al los te kunnen laten gaan en weer te lachen, lang voordat je sterft. Leven is een keuze. Het is jouw leven. Kies bewust, kies verstandig, kies eerlijk. Kies geluk.
Leef nu
Tot slot zou ik daar nog een quote van Paulo Coelho aan willen toevoegen:
“Life is too short to wake up with regrets. So love the people who treat you right. Forget about those who don’t. Believe everything happens for a reason. If you get a chance, take it. If it changes your life, let it. Nobody said life would be easy, they just promised it would most likely be worth it.”
Leef nu is mijn ogen, een van de beste adviezen om spijt te voorkomen!