Van 8 tot 14 maart werd de ‘nationale week zonder vlees’ gehouden. Dit is een initiatief van Isabel Boerdam, die De Hippe Vegetariër heeft opgericht. Het doel van de actie is een ‘flexitarisch’ eetpatroon te promoten waarbij vlees en vis afgewisseld wordt met vegetarische gerechten. Veel grote supermarktketens hebben in 2021 meegedaan aan deze week zonder vlees door vegetarische en veganistische vleesvervangers in de aanbieding te gooien. Heel mooi, maar kan een sojaburger een echte, sappige rundvlees hamburger vervangen? We zochten een proefkonijn die uit vrije wil 7 dagen lang iedere dag 1 vega burger wilde eten. Wat is de lekkerste vega burger van Nederland? En bestaat dat eigenlijk wel, een lekkere hamburger zonder vlees?
Waarom vega burgers testen?
In laboratoria wordt vanuit stamcellen op dit moment al echt dierlijk vlees gekweekt, de wetenschappers achter deze projecten erkennen dat het resultaat nog niet echt te pruimen is. Er liggen tegenwoordig veel vegetarische vleesvervangers in de schappen naast de koteletten en biefstukken, waarom dan kiezen voor ‘hamburgers’? Ten eerste maakt dit producten vergelijken eenvoudiger en duidelijk, daarnaast is het gewoon (nog) niet mogelijk om een goed vegetarisch alternatief voor spareribs of kipkluifjes op tafel te zetten. De bereidingswijze van hamburger schijven is behoorlijk goed te dupliceren met plantaardige ingrediënten, maar hoe smaakt het resultaat?
Als een fabrikant erin slaagt om een smakelijke vega burger in elkaar te flansen, dan biedt dit perspectief voor een volwaardig plantaardig menu voor omnivoren. We leggen de lat dus wat lager, omdat we gewoon niet kunnen verwachten dat je van kikkererwten een sappige Wagyu steak maakt.
Zijn no-meat hamburgers gezond?
Als je op zoek bent naar een gezond alternatief voor een hamburger van vlees, probeer dan eens een krop sla of een wortel. Burgers zijn ‘junk food’, snacks die je eet omdat ze lekker zijn. Het gaat even niet om de hoeveelheid calorieën, voedingsvezels en vitaminen, dit is een traktatie waar je van moet genieten. Hoe trots de fabrikanten ook mogen zijn op de hoeveelheid proteïnen. Een ‘ongezonde’ vega burger is geen probleem voor deze test, een smerige aangebakken schoenzool met het label ‘superfood’ gaat direct in de vuilnisbak. Ook nog eens bij het restafval, deal with it!
En hoe zit het dan met die tientallen ingrediënten terwijl in een vleesburger alleen vlees zit? Dat is niet zo vreemd, een koe maakt namelijk vlees van gras en water. De chemische processen in het lichaam van een dier zorgen voor spier- en vetweefsel. Zonder dieren moeten wetenschappers dit proces imiteren op basis van plantaardige grondstoffen. Daarom zijn er soms bijna 30 ingrediënten nodig om één geperste schijf in elkaar te frankensteinen. Dat is op zich niet ‘onnatuurlijk’, fans van biologische producten en onbewerkte voedingsmiddelen kunnen beter een moestuin aanleggen.
De wereldverbeteraars kunnen we wèl goed nieuws geven, de impact op het milieu van fake-meats ligt doorgaans veel lager. Heel eenvoudig gesteld; als je van sojabonen een schijf maakt heb je geen koe nodig die je sojabonen voert. Minder schakels in de keten betekent minder impact op het milieu. Minder koeienscheten dus minder CO² in de lucht. Overigens betreft het nog steeds fabrikanten die regelmatig GMO ingrediënten gebruiken of deel uitmaken van wereldbedrijven die het niet zo nauw nemen met duurzaamheid. Kleine stapjes, kleine stapjes…
Vega burgers vallen dus niet onder de noemer health food, net zo min als Cola Light dat is.
Geschiedenis van de hamburger
Nee, er hoeft dus geen ham in een hamburger, met name in de Verenigde Staten moeten ze toch al niets hebben van varkensvlees in hun all-beef patties. De naam is net als de Frankfurter worstjes en de Bossche bollen genoemd naar een stad, in dit geval natuurlijk Hamburg. Niemand weet precies waar de eerste hamburger vandaan komt, het wordt doorgaans wel beschreven als gebraden gehakt tussen brood. Sneetjes of een bolletje, zolang er maar brood bij zit. De “hamburger steak” zonder brood noemen ze in Duitsland weer “frikadelle” wat bij ons weer een gehaktstaaf is en daarmee niet onze frikandel. Lekker duidelijk dus.
Waarschijnlijk is de hamburger die we allemaal kennen rond 1900 de wereld in geslingerd. Volgens USA Today worden er 50 miljard hamburgers per jaar gegeten in de Verenigde Staten wat neerkomt op 156 burgers per … burger. Dit klinkt wel erg veel maar het zou kunnen. Naar schatting verkoopt McDonald’s alleen al 50 miljoen hamburgers per dag wereldwijd.
Wie doet de vega burger test?
Wie haalt het in zijn hoofd om iedere dag van de week een vegetarische hamburger te eten? Misschien iemand die al eerder een maand lang iedere dag een burger heeft wegwerkt. Rundvlees, varkensvlees, kippenvlees maar ook soja en zelfs een diepvries pizzaburger. Gewoon uit vrije wil, niet omdat het moest van iemand. Er zat bijvoorbeeld een pikzwart burgerbroodje tussen met inktvisinkt en zelfs een magnetron maaltijd burger van topkok Herman den Blijker. Of beter gezegd ‘flopkok’ want die droge lap gehaktbrood met slijmerige jus was “werkelijk niet te vreten” aldus de expert. En ook nog eens zonder broodje. Kortom, we hebben een ervaringsdeskundige die aan de frontlinie staat van uitdagende junk food.
Is het van belang om te weten wie de test uitvoert? Jazeker, want iemand die gewend is vlees te eten oordeelt anders dan een doorgewinterde veganist. We zijn namelijk op zoek naar een vega burger die zich kan meten met het echte werk, een kunstwerkje op een broodje met een vlezige bite, sappige textuur en een mooie bruining. Als een vegan bij het zien of ruiken van deze burger over de nek gaat zitten we op het goede spoor, als we de BBQ grillmeesters kunnen foppen hebben we goud in handen.
Voor vegetariërs en veganisten die het rode bietjes ‘bloed’ wat overdreven vinden zijn er volop andere producten verkrijgbaar, voor jullie is deze test niet bedoeld. Lees toch even verder, misschien dat jij er ook wat van opsteekt!
Welke burgers worden getest?
Voor deze test worden 7 producten gekocht die in de supermarkt verkrijgbaar zijn. Geen huismerken, al zijn sommige merken niet overal te koop. De nieuwe, luxe burger van de Vegetarische Slager bleek niet leverbaar dus daar hebben we geen oordeel over kunnen vellen. Ons tester gaf aan dat de voorgaande MC2 burger zeker niet smerig is maar wel teveel een ‘bouillon blokjes’ smaak heeft, een bekend fenomeen bij vega burgers. De MC2 smaakte vooral naar een goedkope diepvries hamburger, wat voor een nep vlees product helemaal nog niet zo slecht is. Deze burgers hebben de pan wel gehaald:
- Beyond Burger
- Garden Gourmet Sensational Burger
- Naturali Minced All Star
- Rootzz Smokey Jack Fruit Burger
- Vivera plantaardige burger
- The Dutch Weed Weedburger
- Iglo Green Cuisine Vegetarische Burger
Geen Quorn dus, ook geen Valess. Want zij maken geen traditionele “furger” (fake burger). Volgens onze tester zijn dit overigens wel twee merken met een goed vega assortiment waar je menig vleeseter blij mee kunt maken. Als je van kipfilet houdt dan, want daar lijken ze beide behoorlijk veel op.
Hoe worden de vega burgers getest?
Een hamburger hoort tussen brood gegeten te worden. Alleen de schijf eten zou niet eerlijk zijn, dus een hamburgerbroodje is het minimum. Helemaal opgeleukt met sla, uienringen, tomaten en cheddar kaas maak je van een oude spons nog een smakelijk gerecht dus dat is ook niet de bedoeling. We kozen voor de “McDonald’s” standaard hamburger stijl; met broodje, een beetje mosterd, ketchup en een schijfje augurk. Er werd ook een beetje vegan mayo van Remia op gesmeerd om het lekker smeuïg te maken. Zo proef je wèl de smaak van de burger zonder het subtiele smaakprofiel te maskeren.
We nemen deze test dus heel serieus. Lees je dit Herman?
Onze tester is zelf 3 jaar vegetariër geweest maar kon de verleiding van spareribs, chickenwings en shoarma uiteindelijk niet weerstaan. Er werd wel even weemoedig naar de tijd van Linda McCartney’s vegetarische worstjes verwezen, die waren 20 jaar geleden blijkbaar al heel goed binnen te houden. In tegenstelling tot Tivall, waar onze expert met dikke klodders saus nauwelijks doorheen kwam.
In andere testen op het internet spreken de meningen elkaar tegen. Onze test kok geeft aan dat thuiskoks en ervaren BBQ grillers vaak de ervaring missen om de schijven goed te bereiden. De ‘spelregels’ zijn namelijk anders, je kunt niet zomaar een stuk tofu op de grill smijten en hopen dat het vanzelf wel goed zal komen. Ook in deze test bleek dat de instructies op de verpakking niet altijd leken aan te sluiten op de realiteit.
Burger 2.0
Het merk Nuggs noemt zichzelf de “Tesla van Kip”. Onlangs werd het bedrijf omgedoopt tot Simulate, ze hebben als doel gesteld een vega nugget te ontwikkelen die beter is dan het origineel. Dan moeten ze de Valess versie eens proberen, die bestaat dan weer voor de helft uit koemelk wat een beetje valsspelen is natuurlijk. Ze noemen het product Nuggs 2.0 omdat ze een product leveren met ‘upgrades’. In de marketing maken ze zelfs verwijzingen naar floppy disks om aan te geven dat voedingswetenschap evolutionair is. Tijdens onze test stond op zowel de verpakking van Beyond Burger als die van Garden Gourmet dat het recept vernieuwd was. Als je dit leest is de kans groot dat enkele merken alweer hun producten hebben aangepast, of dat ze net als Tivall niet meer bestaan!
Hier zijn (eindelijk) de resultaten
Heb je tot dit punt gelezen, gefeliciteerd! Ben je meteen naar de test gegaan? Stiekemerd, je weet niet wat je gemist hebt! Vooral dat stukje over … nou ja, lees het zelf maar terug.
Ook wel belangrijk: De volgorde werd bepaalt op basis van uiterste houdbaarheidsdatum, veel eerlijker konden wij het niet verzinnen.
Dag 1: Beyond Burger
De eerste dag begon met de duurste schijf in onze test. Beyond Burger van Beyond Meat is in de Verenigde Staten de grote concurrent van de Impossible Burger. Volgens meerdere bronnen scoort die laatste iets beter wat betreft ‘fake meat’ ervaring, maar die is hier nog niet verkrijgbaar om thuis te bakken. De Beyond Burger is geschikt voor veganisten en bevat geen soja. Het hoofdingrediënt bestaat uit erwten.
Het is een dikke schijf, er hoeft geen olie in de anti-aanbak pan. De geur van het ‘rauwe vlees’ is onbestemd vleesachtig, het lijkt op een soort paté. De bruining in pan lijkt verdacht veel op die van vlees, er komt geen nep bloed uit zoals soms wordt beweerd maar wel wat schuimend vet. Daarmee gaart de burger in z’n eigen sappen. Maak van ‘middelhoog’ vuur gerust laag vuur, anders heb je binnen de korte keren een zwartgeblakerd wangedrocht in de pan liggen. Dit geldt overigens voor de rest van het peloton ook zoals later zou blijken.
Dan de echte smaaktest. Het resultaat ziet er goed uit, die vreemde geur is blijkbaar weg gebakken en de smaak … die is helemaal niet verkeerd. De bite is goed met een soort ‘spieren’ waarmee het op een grof gedraaid tartaartje lijkt. Er is geen bijsmaak wat onze tester bij soja producten vaak proeft. Een klein minpuntje, de smaak blijft op de één of andere manier lang in het lichaam ‘hangen’.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Goede burger, daar kun je in een blinde test heel wat mensen mee foppen. Laat die koe maar lekker rondlopen, het verschil is te klein voor dierenleed. De prijs moet dan wel omlaag.
Dag 2: Garden Gourmet Sensational Burger
Eigenlijk wilde onze tester de recensie van gisteren kopiëren en plakken, maar besloot toch om dit niet te doen. Tot aan het bakken was de ervaring namelijk vrijwel identiek bij deze vegan burger op basis van soja. Tijdens het bakken liep er ook weer vocht uit de burger, het gas moest wederom lager om aanbranden te voorkomen. Maar die geur, die was echt niet te harden. Afzuigkap op volle kracht en doorgaan, die dikke plakken duren een tijd voor ze ‘gaar’ zijn.
Dan door naar het proeven. Wat betreft het uiterlijk is er nauwelijks verschil met gisteren, de textuur is wel iets meer rubberachtig. Gelukkig is er geen bouillon smaak aanwezig, sterker nog er is nauwelijks iets te proeven. Tot de nasmaak zijn intrede doet dan… Zoals vaak met deze producten steekt ook hier weer de soja oorsprong de kop op. Met garnering waarschijnlijk beter te verdragen, de naakte waarheid is helaas minder aantrekkelijk.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Ogen kun je bedriegen, de smaakpapillen niet. Sensational mag het zijn, voor Garden Gourmet is een heerlijke vegan burger toch nog Impossible. Toen ik erachter kwam dat dit merk gewoon Tivall is met een nieuwe naam was ik niet verbaasd.
Dag 3: Naturali Minced All Star
Dit is het enige product dat niet voorgevormd in de verpakking zit, het betreft een soort ‘gehakt’ waar je zelf gerechten van kunt maken. Omdat goedkope vegetarische schijven vaak tekortschieten in textuur leek het een goed idee om van ‘rul gehakt’ zelf een schijf te kneden. Niet teveel kneden natuurlijk, anders gaat het effect verloren. De Naturali brei is gemaakt op basis van erwten, net als de Beyond Burger dus èn 100% vegan.
Instructies voor diverse gerechten kun je op hun site vinden, niet op de verpakking. Balletje maken, balletje pletten en met wat olie op een niet te hoog vuur in een anti-aanbak pan, dat moet lukken. Even nog geen peper of zout toevoegen, eerst even kijken wat er gebeurt. De geur bij het bakken is niet zo penetrant als gisteren maar smakelijk is anders. Deze geur verdwijnt trouwens na het bakken. Het ziet er een beetje uit als Smac in de pan, het ‘vlees’ brandt ook weer snel aan.
Wat betreft het uiterlijk wint deze kandidaat geen prijzen, de structuur is een beetje zacht bij het kauwen. Het is maar goed dat er geen zout is toegevoegd, het mag zelfs nog wat minder. Erwten hebben blijkbaar geen noemenswaardige nasmaak, het aroma blijft gelukkig niet hangen.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Als je het schijfje wat verstopt tussen sla en andere lekkernijen is hier best een smakelijk burgertje van te maken. Bonuspunten voor de veelzijdigheid omdat het niet voorgevormd is. Sliders anyone?
Dag 4: Rootzz Smokey Jack Fruit Burger
De spellingscontrole maakte van het merk Rootzz hier het woord ‘rotzak’. Geen idee of dit een voorteken is maar laten we met goede moed verder gaan. Jackfruit is een fruitsoort dat in India en Azië bekend en geliefd is als vleesvervanger, toch is dit de enige burger op het lijstje op basis van deze vrucht. De schijven zijn gevormd als goedkope vega schijven die zo uit de pers lijken te komen, dat voorspelt niet veel goeds. Helaas is het ook geen veganistisch product, er zitten eieren in verwerkt.
De schijf wordt gebakken in wat olie om verbranden te voorkomen, de Jack Fruit burger lijkt doorgegaard te zijn dus lang bakken is niet nodig. Tijdens verhitting verandert de geur van een beetje zout naar een beetje zuur. Op de ingrediëntenlijst staat tamarinde vermeld, dat kan dus wel kloppen. Verder niet heel spannend allemaal, laten we maar gaan proeven.
Jackfruit heeft een lange vezelstructuur wat doet denken aan vlees. Dit is duidelijk merkbaar aan de bite. Op de verpakking wordt de smaakbeleving al vergeleken met Pulled Pork en dat is terecht. Sterker nog, het geheel smaakt meer als een broodje langzaam gegaard varkensvlees dan als een hamburger. Het klopt dus niet maar het smaakt wel best goed.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Helaas is deze ‘smokey’ burger te zout, dat mag iets minder. Verder is die hockey puck vorm slecht gekozen. Als het verpakt en verkocht wordt als een vegetarische versie van voorverpakte Pulled Pork zou het echt een top product kunnen worden in het vega schap van de supermarkt. Een lekkere bite zonder vreemde bijsmaak.
Dag 5: Vivera plantaardige burger
Het merk Vivera behoort samen met Tivall tot de “Original Gangstas” van de vega burgers in Nederland. Is dit merk ingehaald door de nieuwkomers of is deze voorsprong te proeven? Met soja en tarwe eiwitten als hoofdingrediënten is er nog weinig innovatie te bespeuren, er hangt in ‘rauwe’ vorm ook een bouillon luchtje aan. De schijf ziet eruit als een voorgegaarde budget burger uit de koeling, het is een aanzienlijk dunnere ‘patty’ als we gewend zijn van de luxe producten.
De verpakking adviseert om te bakken in BlueBand®, wij kozen gewoon voor wat zonnebloemolie. Vuur laag, regelmatig draaien en wachten, spannend kunnen we het bakproces niet noemen. De bouillon geur blijft wat hangen maar is lang niet zo sterk als bij de Sensational Burger het geval was. De bite is iets te stevig, de structuur is verder niet slecht. De smaak is vrij neutraal maar het mag wel iets sappiger. Er is geen noemenswaardige soja smaak aanwezig.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Ik heb gekozen voor een standaard McDonald’s stijl burger, dit keer komt het resultaat wel heel erg dichtbij de saaie beef patties van de “Golden Arches”. Als ze stiekem hun rundvlees burgers zouden verwisselen met deze zou ik het misschien niet eens doorhebben. Dat is zowel een compliment als een belediging. Ik ben nu al vergeten wat ik heb gegeten, dat is eigenlijk de conclusie.
Dag 6: The Dutch Weed Weedburger
Deze ‘festival burger’ bestaat al een aantal jaren, je kunt ‘m ook in diverse restaurants bestellen. Sinds kort liggen deze weedburgers ook bij Albert Heijn in de koeling. Weed staat voor zeewier, niet marihuana dus. Slimme marketing, leuk bedacht. De verpakking zegt er niets over, het betreft wel degelijk een veganistisch product op plantaardige basis. Hoewel met name zeewier als onderscheidend kenmerk wordt aangeprezen zit er vooral rijstebloem en soja(vlokken) in verwerkt.
De schijf ziet er bleekjes uit en ruikt een beetje naar de zee. Er hoeft geen olie in de pan, de patty wordt wat bruiner tijdens het bakken maar het lijkt zeker niet op vlees. Er komt ook geen sap uit lopen zoals bij enkele burgers het geval was. De smaak van ziltige zeewier is ook weer te proeven. Dat is zeker niet onaangenaam en niet te zout. De bite is in orde, er is ook geen nasmaak.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Geen kopie, maar wel lekker. Je gaat er weinig mensen mee foppen, ik verwacht wel dat het in de smaak zal vallen. Zeker voor vegetariërs en vegans lijkt me dit een uitstekende burger die niet probeert iets te zijn wat het niet is.
Dag 7: Iglo Green Cuisine Vegetarische Burger
De enige kandidaat uit het vriesvak. In 2020 kwam Iglo naast hun vissticks en andere visproducten met een heuse vegetarische burger op de proppen. In tegenstelling tot de Weedburger zit er geen zeewier in wat toch een gemiste kans is. In plaats daarvan is het hoofdbestanddeel erwten, het betreft een veganistisch product. Ook als enige op de lijst zijn er nep grillstrepen op de burger gezet wat het geheel een overtuigende aanblik geeft. De geur is licht zurig in ongebakken toestand.
Het is een redelijk dikke schijf die bevroren is, dus het vuur laten we laag staan en we doen wat olie in de pan. De baktijd is met 14 minuten ook aanzienlijk langer dan de rest. De bruining is goed, die zurige geur blijft hangen. Het resultaat ziet er mooi uit, net een echte hamburger van de grill. De textuur is een beetje zacht, de smaak een beetje zout maar het broodje is dan ook niet belegd met sla en andere toppings.
Oordeel van de (zelfbenoemde) expert: Dit was dè verrassing uit de test wat mij betreft. Het resultaat ziet er bijna hetzelfde uit als op de verpakking, en die foto sprak me wel aan. De zurige geur bleken bamboescheuten te zijn, verwerkt in de burger smaakt dat eigenlijk best goed. De bite mag iets steviger, met sla zal het ziltige smaakje wat getemperd worden. De dikte is perfect, die smaakt naar meer!
Wat is de beste vega burger in Nederland?
Smaken verschillen, als er toch een winnaar moet worden gekozen is dat de … Iglo Green Cuisine. Het is een mooie schijf met de bekende ‘Maillard reactie” en een vlezige bite zonder vreemde nasmaak. Mooi opgemaakt tussen een broodje maak je daar de gemiddelde vleeseter blij mee, en laat je een levenslange veganist misschien kokhalzen. De dure Beyond Burger kwam op de tweede plaats in deze test. Een eervolle vermelding voor de Dutch Weed Weedburger die als Nederlands bedrijf rekening houdt met lokale ingrediënten en vegans vast ook lekker vinden. En Rootzz moet gewoon vega Pulled Porck op de markt brengen, wel iets minder zout graag!
Echte hamburgers zijn ook niet altijd lekker
Viel het mee of viel het tegen? Als je kritisch gaat proeven vallen de zwakke punten natuurlijk direct op. Veel vleesburgers zijn ook niet lekker, wat zowel met het vlees als de kruiden en de bereiding te maken heeft. Met alle respect voor fans van de Big Mac, maar die schijven zijn uitgedroogd en smaakloos zonder sla, cheddar en hun speciale saus. Diepvries burgers (gemaakt van separatorvlees) zijn niet te vergelijken met een versgemalen Wagyu gehaktburger. Onze tester was niet teleurgesteld, met name de ‘bite’ wordt steeds beter. Nu nog de geur, die soms akelig smerig was tijdens het bakken.
De beste vega burgers kunnen met gemak een aantal slechte vleesburgers verslaan, zeker als het compleet aangeklede exemplaren betreft. Toch is er nog ruimte voor verbetering én een prijsdaling. Want als de middelmatige MC2 burger het tienvoudige kost van een pak diepvries burgers zul je de gemiddelde consument niet overhalen voor de vegetarische optie te kiezen. Welke vega burger is jouw favoriet en waarom?
Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen? Neem dan gerust contact met ons op!
